ΜΠΟΥΡΑΝΙ

Μια εμφανώς Διονυσιακή γιορτή της γονιμότητας, που βρίσκεται κάτω από το παραπλανητικό  όνομα μπουρανί, σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής στον Τύρναβο. Το μπουρανί είναι η πηχτή, άλαδη σούπα που γίνεται με τα πρώτα ανοιξιάτικα χόρτα και μαγειρεύεται σε τεράστια καζάνια. Κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος τεράστιοι φαλλοί παρελαύνουν στην πόλη, ενώ οι μπουρανήδες πειράζουν ο ένας τον άλλον με φαλλικά ομοιώματα, βωμολοχίες και τολμηρά λογοπαίγνια.  Επίσης  χορεύουν και τραγουδούν σκωπτικά τραγούδια με σεξουαλικό περιεχόμενο όπως το  «Πώς το τρίβουν το πιπέρι, του διαβόλου οι καλογέροι;» Το πιπέρι αποτελεί μια συχνή μεταφορά για το φύλο στην ελληνική δημοτική ποίηση.

Ο περαστικός που θα πέσει στα χέρια των μπουρανήδων, θα πρέπει να ανακατέψει τη σούπα και να φιλήσει τον ψεύτικο φαλλό… μόνο έτσι θα μπορέσει να φύγει αφού ανταμοιφθεί με λίγη στάχτη ή κάρβουνο στο πρόσωπο, απόδειξη ότι πέρασε το τελετουργικό.

Μέχρι τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο, μόνο οι άνδρες συμμετείχαν σ’ αυτές τις εορταστικές εκδηλώσεις. Οι γυναίκες απείχαν για ευνόητους λόγους, η παρουσία τους όμως αναπληρωνόταν με μεταμφιεσμένους άντρες. Σήμερα, ακόμη και τα παιδιά παίρνουν μέρος στο μπουρανί. Βέβαια, η Καθαρά  Δευτέρα είναι η μόνη μέρα που η συμπεριφορά αυτή όχι μόνο επιτρέπεται αλλά επιβάλλεται.

ΜΠΟΥΡΑΝΙ

Είναι πραγματικά ενδιαφέρον το πως κατάφερε ένα φαγητό μελιτζάνας και αρνιού, όπως το αραβικό buraniya, να αναπτυχθεί από την Οθωμανική κουζίνα σε ένα μεγάλο αριθμό πιάτων που είτε περιείχαν κρέας και λαχανικά είτε μόνο λαχανικά. Αρκετά συχνά τα borania λαχανικών ήταν μαγειρεμένα μαζί με ρύζι ή πλιγούρι και συνοδεύονταν με γιαούρτι. Το σπανακόρυζο είναι το πιο γνωστό από αυτή την κατηγορία και παραμένει πολύ αγαπητό τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία.
Το άλαδο μπουρανί  του Τυρνάβου, έχει λοιπόν τις ρίζες του στα Οθωμανικά borania λαχανικών.

1 / 2 κιλό σπανάκι

250 γρ. τσουκνίδες

250 γρ. άγρια λάπαθα

2 φλιτζάνια νερό

προαιρετικά 1 / 2 φλιτζάνι ελαιόλαδο

3 κ.σ. αλεύρι

1 1/2  -2 κουταλιές σούπας ξίδι

αλάτι και πιπέρι

Πλένετε και ψιλοκόβετε τα χορταρικά και τα μεταφέρετε σε μια κατσαρόλα. Τα μαγειρεύετε για πέντε περίπου λεπτά, ανακατεύοντας συχνά ώστε να μην κολλήσουν. Προσθέτετε 2 φλιτζάνια νερό, αλάτι, πιπέρι, ξύδι (και το λάδι, αν θέλετε).

Αφού πάρουν 1-2 βράσεις, χαμηλώνετε τη φωτιά και τα αφήνετε να σιγομαγειρευτούν για 1 1 / 2  – 2 ώρες.

Προσθέτετε το αλεύρι σε 5 κ.σ. χλιαρό νερό και ανακατεύετε καλά μέχρι  να διαλυθεί εντελώς. Προσθέτετε το μίγμα στα χορταρικά σιγά-σιγά, ανακατεύοντας συνεχώς. Σιγοβράζετε για 5 λεπτά και σερβίρετε.